Zwolle deelt warmte

Korte samenvatting

 

In opdracht van de gemeente Zwolle stellen we het VO en de business case op voor de stapsgewijze uitrol van een coöperatief warmtenet in combinatie met de isolatie van de woningen.

 

Uitdaging

Het idee voor een buurtwarmtenet in Dieze Oost won in januari 2019 de prijsvraag ‘Energielandschap van de Toekomst’ van Coöperatie NederLandBovenWater. Met cofinanciering van de gemeente Zwolle heeft ToekomstSterk, in samenwerking met KBnG-architecten, IF-Technology en TNO, dit idee verder ontwikkeld tot een voorlopig ontwerp (VO). Op basis van een aanvullende opdracht van de gemeente Zwolle heeft ToekomstSterk in samenwerking met KBnG architecten de haalbaarheid van het VO verder onderzocht en dit uitgebreid met een isolatieprogramma om zo te voldoen aan de criteria voor de derde ronde van de proeftuinen Aardgasvrije Wijken (PAW).

Typisch ToekomstSterk

Uniek aan het ontwikkelde concept is dat de stapsgewijze ontwikkeling van de lokale bronnen en het net wordt afgestemd op de snelheid waarmee het aantal gebruikers en de isolatiegraad van de woningen toeneemt. Daarbij wordt uitgegaan van twee randvoorwaarden. Enerzijds wordt verondersteld dat een publieke partij – de gemeente of een gemeentelijk warmtebedrijf – optreedt als ‘netontwikkelaar’, dat wil zeggen: investeert in de distributieleidingen als een nutsvoorziening. Anderzijds is de inzet van het Coöperatief WijBedrijf Dieze als ‘warmteschap’ onmisbaar om als coöperatieve warmteleverancier bewoners aan te zetten tot isolatie en deelname aan het buurtnet.

Het buurtwarmtenet maakt gebruik van duurzame bronnen in de wijk om woningen – hoofdzakelijk appartementen in particulier eigendom – collectief te verwarmen. De warmte wordt gewonnen uit een aaneengesloten keten van sloten, singels en vijvers (thermische energie uit oppervlaktewater of TEO) en uit afvalwater (thermische energie uit afvalwater TEA), wordt opgeslagen in de ondergrond (warmte koude opslag, WKO) en met een warmtepomp opgewaardeerd tot bruikbare warmte van 70°C. Iedereen in de wijk kan zonder te isoleren meedoen. De vaste kosten vormen net als bij gas maar een klein deel van de energiekosten voor bewoners. Zij kunnen isolatie terugverdienen, omdat een lager gebruik tot lagere kosten leidt.

De ontwikkeling van het net en de lokale bronnen in Dieze Oost kan een proeftuin blijken voor andere delen van de stad en voor wijken elders in het land. Om die reden heeft de gemeente Zwolle het plan aangemeld voor de derde ronde proeftuinen PAW. Deze is helaas niet gehonoreerd. De gemeente overweegt om het plan desondanks uit te voeren.

 

Samenwerkingspartners en opdrachtgevers